Najczęściej zadawane pytania dot. ochrony powietrza
1. Czy kotły 5 klasy spełniają wymagania ekoprojektu?
5 klasa ≠ ekoprojekt!
Kotły klasy 5 nie spełniają wymagań ekoprojektu, jednakże, posiadacze takich kotłów, którzy dokonali ich uruchomienia przed dniem wejścia w życie uchwały antysmogowej (tj. przez 11 listopada 2017 r.), mogą korzystać z nich do końca ich żywotności.
Mazowiecka uchwała antysmogowa, dopuszcza użytkowanie i montaż tylko określonych instalacji na paliwo stałe - kotły i piece zgodne z wymogami ekoprojektu.
2. Jaka jest różnica pomiędzy kotłami spełniającymi wymogi ekoprojektu, a kotłami 5 klasy wg normy PN-EN 303-5:2012?
Kotły spełniające wymagania ekoprojektu dodatkowo, poza dopuszczalnymi normami dla pyłu i tlenku węgla, mają określone również restrykcyjne normy dla dwutlenku azotu. Dodatkowo normy wskazane w dyrektywie muszą być dotrzymywane zarówno w wariancie pełnej mocy jak i przy pracy na część mocy. Jest to istotne, ponieważ kotły rzadko pracują na pełnej mocy, natomiast niższe obciążenie powoduje pogorszenie warunków spalania i jednocześnie zwiększa emisję pyłu.
3. Kto będzie kontrolował zapisy uchwały?
Zadania kontrolne w zakresie przestrzegania zapisów uchwały antysmogowej, będą prowadzić w szczególności:
· Wójt i pracownicy urzędu gminy kontrolują mieszkańców, na podstawie art. 379 ustawy Prawo ochrony środowiska,
· Policja, może kontrolować mieszkańców w ramach wykrywania przestępstw i wykroczeń oraz ścigania ich sprawców, w oparciu o art. 1 ust. 2 pkt 4 ustawy o Policji,
· Mazowiecki Wojewódzki Inspektor Ochrony Środowiska kontroluje gminę, w oparciu o art. 2 ust. 1 pkt 1 o Inspekcji Ochrony Środowiska
4. W jaki sposób prowadzona jest kontrola, aby sprawdzić jakim paliwem mieszkaniec pali?
· Oględziny magazynu paliwa opałowego – ocena wizualna i sprawdzenie świadectw jakości lub dowodu zakupu opału
Kupując paliwo na opał, mieszkańcy powinni domagać się od sprzedawców certyfikatów/ dokumentów potwierdzających (na piśmie) odpowiednie parametry zakupionego towaru oraz aby zakup ten został udokumentowany dowodem sprzedaży (paragonem lub fakturą). Dopuszcza się również możliwość umieszczenia informacji dotyczącej jakości paliwa stałego na dowodzie sprzedaży. Ww. dokumenty będą stanowiły dowody w trakcie przeprowadzania kontroli jakości paliw stosowanych przez mieszkańców.
· Oględziny kotła i kotłowni
W przypadku braku ww. dokumentów potwierdzających funkcjonariusze mają prawo podjąć działania kontrolne mające na celu weryfikację jakości paliw spalanych w piecu lub kominku oraz składowanych na posesji z przeznaczeniem do spalenia. Ponadto kontrolujący sprawdzą czy kocioł spełnia wymagania uchwały antysmogowej, ekoprojektu lub normy PN EN 303-5:2012.
· Badanie próbek popiołu
W przypadku wątpliwości co do jakości paliwa, pobrane próbki mogą zostać wysłane
do badań w certyfikowanym laboratorium w celu weryfikacji spełnienia norm jakościowych. Kontynuacja dalszych działań będzie uzależniona od wyniku badań laboratoryjnych.
5. Czy przepisy uchwały antysmogowej obejmują kuchnie węglowe?
Tak. Kuchnia węglowa to tradycyjne źródło ciepła, przystosowane do spalania różnych rodzajów węgla i drewna kawałkowego oraz spełniające trzy funkcje: gotowanie, pieczenie i ogrzewanie. Uchwała antysmogowa wprowadza ograniczenia i zakazy w zakresie eksploatacji instalacji (źródeł ciepła), w których następuje spalanie paliw stałych.
6. Gdzie mogę zapoznać się ze szczegółami ekoprojektu?
Szczegóły dotyczące wymogów ekoprojektu dla kotłów na paliwa stałe oraz miejscowych ogrzewaczy pomieszczeń na paliwa stałe można znaleźć w treści:
· • ROZPORZĄDZENIA KOMISJI (UE) 2015/1189 z dnia 28 kwietnia 2015 r. w sprawie wykonania dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/125/WE w odniesieniu do wymogów dotyczących ekoprojektu dla kotłów na paliwo stałe;
· • ROZPORZĄDZENIA KOMISJI (UE) 2015/1185 z dnia 24 kwietnia 2015 r. w sprawie wykonania dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/125/WE w odniesieniu do wymogów dotyczących ekoprojektu dla miejscowych ogrzewaczy pomieszczeń na paliwo stałe.
7. Jak sprawdzić czy kocioł spełnia normy emisyjne zgodne z rozporządzeniem UE?
Informacja o klasie kotła znajduje się na jego tabliczce znamionowej oraz w instrukcji obsługi. Jeśli nie ma jej w żadnym z tych miejsc – kocioł nie spełnia kryteriów żadnej z klas i nie można go użytkować.
Podczas zakupu kotła należy upewnić się u sprzedawcy bądź producenta, czy posiada on certyfikat i jest zgodny z wymaganiami ekoprojektu.
8. Czym nie mogę palić w piecu?
Od 1 lipca 2018 r., na terenie całego województwa mazowieckiego, został wprowadzony zakaz stosowania paliw takich jak:
· muły i flotokoncentraty węglowe oraz mieszanki produkowane z ich wykorzystaniem,
· węgiel brunatny oraz paliwa stałe produkowane z wykorzystaniem tego węgla,
· węgiel kamienny w postaci sypkiej o uziarnieniu 0-3 mm,
· paliwa zawierające biomasę o wilgotności w stanie roboczym powyżej 20% (np. mokre drewno).
WAŻNE! Obowiązuje bezwzględny zakaz spalania odpadów.
9. Jeżeli posiadam stary piec i nie stać mnie dziś na wymianę, ale zależy mi na środowisku, czym powinienem palić?
Wszystkim użytkownikom pieców na paliwa stałe zaleca się spalać paliwa dobrej jakości, tj.:
· węglem kamiennym,
· pelletem,
· brykietem,
· biomasą drzewną lub drewnem sezonowanym, czyli takim, które było przechowywane w odpowiedni sposób - z zapewnionym dostępem do powietrza wiosną i latem, oraz zabezpieczone przed wilgocią, opadami deszczu czy śniegu - jesienią i zimą. Dobrze jest palić przede wszystkim drewnem drzew liściastych (np. buk, brzoza, dąb, grab), ponieważ zawierają mniejsze ilości substancji żywicznych oraz drewnem o wilgotności poniżej 20%.
Oprócz stosowania paliw wysokiej jakości, użytkownicy kotłów, pieców i kominków powinni przestrzegać poniższych zasad:
· kupować tylko certyfikowane paliwa z wiarygodnych źródeł;
· stosować paliwa odpowiednie do rodzaju urządzeń grzewczych;
· dbać o stan instalacji spalania;
· przeprowadzać regularne czyszczenie urządzeń grzewczych;
· przeprowadzać regularne czyszczenie przewodów kominowych;
· zapewnić odpowiednią wentylację kotłowni.
10. Czy mogę palić węglem kamiennym?
Na terenie naszej gminy i powiatu płockiego nie ma takiego zakazu.
11. Mam kocioł 5 klasy, czy muszę go wymienić?
Kotły 5 klasy zainstalowane do 10 listopada 2017 r. można używać do końca ich żywotności.
12. Czy w moim nowym domu będę mógł zainstalować kominek albo piec na paliwa stałe?
W nowym budynku można zainstalować kominek lub piec na paliwa stałe. Należy jednak pamiętać, że muszą one spełniać wymagania ekoprojektu.
13. Chce skorzystać z programu „Czyste Powietrze”, gdzie mogę się zgłosić?
Punkt obsługi beneficjentów programu „Czyste Powietrze”, obsługujący mieszkańców naszej gminy, znajduje się w: Wojewódzkim Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Warszawie, Wydział Zamiejscowy w Płocku, który obsługuje powiaty: płocki, gostyniński, sierpecki.
Adres: ul. Stary Rynek 20, 09-400 Płock, tel. (24) 231 33 80. Doradca energetyczny: tel. 887 448 324
14. Na jakie paliwo najbardziej opłaca się przejść?
Nie ma jednej odpowiedzi na tak postawione pytanie. Paliwo powinno być dobrane do panujących przepisów Uchwały antysmogowej oraz Programu ochrony powietrza. Należy również pamiętać, żeby uwzględnić swoje możliwości techniczne i finansowe oraz wybierać jak najbardziej ekologiczne rozwiązania np.:
• odnawialne źródła energii, wraz z ewentualną termomodernizacją, lub
• ogrzewanie elektryczne, wraz z ewentualną termomodernizacją, lub
• kotły opalane paliwem gazowym, wraz z ewentualną termomodernizacją, lub
• kotły opalane paliwem olejowym, wraz z ewentualną termomodernizacją, lub
• kotły opalane paliwem stałym spełniające normy ekoprojektu, wraz z ewentualną termomodernizacją, lub
• miejscowe ogrzewacze pomieszczeń opalane paliwem stałym spełniające normy ekoprojektu, wraz z ewentualną termomodernizacją.
Mimo, że wyżej dopuszcza się instalowanie kotłów opalanych paliwem stałym, należy dążyć do ich likwidacji.
Aby dowiedzieć się więcej na ten temat możesz się skontaktować z naszym Ekodoradcą, który doradzi w sprawach wymiany źródła ciepła. Kontakt pod adresem e-mail: z.wojszkun@starabiala.pl
15. Co mi grozi za nieprzestrzeganie przepisów uchwały antysmogowej?
Osoba naruszająca przepisy uchwały może zostać ukarana mandatem 500 zł lub grzywną do 5 000 zł.
16. Czy mogę spalić gałęzie lub inne bioodpady na swojej działce?
Nie, na terenie gminy Stara Biała obowiązuje selektywne zbieranie bioodpadów, stąd spalanie pozostałości roślinnych na nieruchomościach jest zabronione.
Palenie bioodpadów, czyli właśnie m.in. gałęzi jest zabronione, ale już rekreacyjne rozpalenie ogniska na własnej posesji nie. Jednak i w tym przypadku mamy pewne ograniczenia.
Z przepisów wynika, że rozpalenie ogniska na terenie posesji nie stanowi naruszenia przepisów przeciwpożarowych, o ile zostaną zachowane odpowiednie środki ostrożności:
· nie wolno palić ogniska w odległości mniejszej niż 4 metry od posesji sąsiedniej,
· ognisko powinno być odpowiednio zabezpieczone,
· nie należy palić ogniska w pobliżu materiałów łatwopalnych,
· nie wolno palić ogniska nawet we własnym ogrodzie w odległości mniejszej niż 100 metrów od lasu,
· nie należy palić ogniska w odległości mniejszej niż 10 m od miejsca omłotów i w pobliżu palnych płodów rolnych.
Należy pamiętać, że palenie ogniska nie oznacza jednak, że można spalać wszystko i w dowolnym miejscu, bo ognisko nie może powodować nadmiernej ilości dymu i uciążliwego zapachu, a przy drodze publicznej nie może ograniczać widoczności i zagrażać bezpieczeństwu, należy przestrzegać przepisów przeciwpożarowych.
Gdy chcemy rozpalić ognisko, używajmy tylko odpowiednio wysuszonego drewna, które będzie wydzielać minimalną ilość dymu do atmosfery. Ponadto, unikajmy palenia ognisk w okresach znacznego zanieczyszczenia powietrza smogiem, upalnych dni i zawsze pamiętajmy o naszych sąsiadach, którym dym może przeszkadzać.
Przepisów ustawy o odpadach nie stosuje się do biomasy w postaci naturalnych substancji pochodzących z produkcji rolniczej lub leśnej. Takim przykładem są odcięte gałęzie podczas pielęgnacji drzew owocowych w sadzie, o ile zostaną wykorzystane w rolnictwie, leśnictwie lub do produkcji energii z takiej biomasy za pomocą procesów, które nie są szkodliwe dla środowiska i ludzi.
WAŻNE! Ścięte gałęzie z przydomowych drzew zaliczają się do grupy bioodpadów oraz ich wysoka wilgotność dyskwalifikuje je jako paliwo do spalania.
17. Czy muszę zgłosić wymianę lub instalację nowego źródła ciepła?
Zgodnie z Ustawą z dnia 21 listopada 2008 r. o wspieraniu termomodernizacji i remontów oraz o centralnej ewidencji emisyjności budynków w przypadku zmiany liczby i/lub rodzaju eksploatowanych w obrębie nieruchomości źródeł ciepła lub źródeł spalania paliw, właściciel lub zarządca budynku lub lokalu jest obowiązany złożyć nową deklarację w terminie 14 dni od dnia, w którym zaistniała zmiana.
Możesz to zrobić:
· wypełniając deklarację z załącznika, którą należy następnie dostarczyć do Urzędu Gminy w Starej Białej, pok. 9, tel 24 366-87-27 Pobierz deklarację
· online, bezpośrednio w Centralnej Ewidencji Emisyjności Budynków, pod adresem: Portal Systemu ZONE Złóż deklarację
18. Jakie uchwały dotyczące ochrony powietrza mnie obowiązują?
Na terenie województwa mazowieckiego obowiązują dwie uchwały, których zapisy regulują ochronę powietrza na terenie województwa: tzw. Uchwała antysmogowa oraz Program Ochrony Powietrza, zwany też POP. Z treścią tych przepisów można zapoznać się na stronie internetowej Urzędu Marszałkowskiego Województwa Mazowieckiego w Warszawie:
Uchwała antysmogowa:
· Uchwała z 2017 r.,
· Nowelizacja z 2022 r.
Program ochrony powietrza
· Uchwała 204/23 Sejmiku Województwa Mazowieckiego z dnia 2023-11-21
19. Co określa Uchwała antysmogowa?
Najważniejsze zapisy uchwały antysmogowej:
a) od 11 listopada 2017 r. można montować tylko kotły spełniające normy emisyjne zgodne z wymogami ekoprojektu (wynikającymi z treści rozporządzenia Komisji UE),
b) od 1 lipca 2018 r. nie wolno spalać w kotłach, piecach i kominkach:
• mułów i flotokoncentratów węglowych oraz mieszanek produkowanych z ich wykorzystaniem,
• węgla brunatnego oraz paliw stałych produkowanych z jego wykorzystaniem,
• węgla kamiennego w postaci sypkiej o uziarnieniu 0-3 mm,
• paliw zawierających biomasę o wilgotności w stanie roboczym powyżej 20% (np. mokrego drewna);
c) od 1 stycznia 2023 r.:
• nie wolno używać kotłów na węgiel lub drewno nie spełniających wymogów dla klas 3, 4 lub 5 według normy PN-EN 303-5:2012,
• nie wolno eksploatować kotłów na paliwa stałe (w tym biomasę) w nowo budowanych budynkach, dla których wniosek o pozwolenie na budowę lub zgłoszenie zostały złożone po dniu 1 stycznia 2023 r., jeżeli istnieje techniczna możliwość podłączenia budynku do sieci ciepłowniczej, która znajduje się na terenie bezpośrednio przylegającym do działki inwestora, na której znajduje się instalacja;
d) od 1 stycznia 2028 r.:
• nie wolno będzie używać kotłów na węgiel lub drewno klasy 3 lub 4 według normy PN-EN 303-5:2012,
• użytkownicy kotłów klasy 5 wg normy PN-EN 303-5:2012 będą mogli z nich korzystać do końca ich żywotności, jeśli zostały zainstalowane przed dniem 11 listopada 2017 r.,
• posiadacze kominków zobowiązani byli wymienić je do końca 2022 roku na takie, które spełniają wymogi ekoprojektu, lub wyposażyć je w urządzenie ograniczające emisję pyłu do wartości określonych w ekoprojekcie.